Dit onderzoek maakt een stand van zaken op van het conflict en de veiligheidssituatie in de regio Darfoer in Soedan in het licht van de ontwikkelingen sinds april 2019. De focus is een update van de COI Focus van 24 mei 2019. Het richt zich in het bijzonder op de periode van 1 januari 2019 tot 17 december 2019. Het onderzoek werd afgesloten op 18 februari 2020.
Confrontaties over landrechten en toegang tot water tussen lokale boerengemeenschappen en nomaden in de gemarginaliseerde regio Darfoer vormen de achtergrond voor de oorlog die uitbreekt in 2003. Twee rebellengroepen, de JEM en het SLA-M, komen in opstand tegen de centrale regering in Khartoem. De regering beantwoordt de revolte met het inzetten van Arabische milities. Het geweld in Darfoer heeft al meer dan 400.000 levens gekost en meer dan 2.500.000 mensen zijn ontheemd.
De gewapende treffens tussen de regeringstroepen en de rebellen in Darfoer zijn afgenomen sinds midden 2016. De veiligheidssituatie in Darfoer blijft evenwel volatiel omdat er naast het leger, de paramilitaire groepen en de rebellengroepen ook gewapende milities en criminele bendes aanwezig zijn. In 2018 hervatten de schermutselingen tussen het SLA-AW en de veiligheidstroepen.
Op 11 april 2019 wordt voormalige president al-Bashir afgezet. Er wordt een Transitional Military Council aangesteld. Na moeizame onderhandelingen tekenen de TMC en de FFC op 17 augustus 2019 een grondwettelijk akkoord, waarmee het startschot gegeven wordt voor de vorming van een soevereine raad die de rol van staatshoofd vervult en van een interim-regering onder eerste minister Abdullah Hamdok. De impact van deze politieke ontwikkelingen op de situatie in Darfoer is nog onduidelijk. Wel stelt premier Hamdok een vredesakkoord met de rebellengroepen voorop in de eerste zes maanden van zijn ambt. De deadline voor een akkoord wordt in december 2019 uitgesteld tot 14 februari 2020. Het SLA-AW weigert elke deelname aan vredesgesprekken met de interim-regering.
Het SLA-AW is anno 2019 de enige actieve rebellengroep in Darfoer. De gevechten tussen de regeringstroepen en het SLA-AW zijn in grote mate beperkt tot het gebied van Jebel Marra. Bij de operaties van de regering in Darfoer zijn doorgaans zowel de SAF, paramilitaire groepen zoals de RSF, en Arabische hulpmilities betrokken. Volgens verschillende bronnen vallen de veiligheidstroepen en de RSF niet enkel leden van het SLA-AW aan maar hebben ze het ook gemunt op burgers en ontheemden.
Darfoer kampt tevens met andere veiligheidsproblemen. Het verwijderen van overheidspersoneel en het versluizen van veiligheidstroepen van Darfoer naar Khartoem creëert een hiaat in administratie- en veiligheidsvoorzieningen en leidt tot een situatie van straffeloosheid. Onder meer hierdoor neemt de criminaliteit in Darfoer toe. Intercommunale conflicten zijn intenser sinds Omar al-Bashir van de macht verdreven werd. Een veelheid van actoren maakt zich schuldig aan seksueel geweld.
De gewelddadige incidenten in de periode van 1 januari 2019 tot 14 december 2019 concentreren zich volgens de gegevens van ACLED in de deelstaten Noord-, Centraal- en Zuid-Darfoer.
Precieze cijfers over het aantal IDP’s in Darfoer zijn moeilijk te achterhalen gezien de complexe veiligheidssituatie en de beperkte toegang tot het gebied. Volgens UNOCHA wonen er in april 2019 in totaal 1.640.419 ontheemden in Darfoer. Het ERCC stelt in juni 2019 dat er 1.761.665 hulpbehoevende ontheemden zijn in de vijf deelstaten van Darfoer. Tussen januari en eind september 2019 registreert IOM 13.537 nieuwe ontheemden in Darfoer. IOM registreert voorts 34.507 terugkeerders binnen Darfoer tussen juli en september 2019. Soedanezen die Darfoer ontvluchten, vestigen zich voornamelijk in de buurlanden Tsjaad en Zuid-Soedan. UNHCR heeft tussen begin juni en eind oktober 2019 de terugkeer van 2.065 Soedanese vluchtelingen vanuit Tsjaad gefaciliteerd. Over Soedanese terugkeerders uit Zuid-Soedan en Ethiopië besschikt Cedoca niet over recente cijfers.
Het aanslepende conflict heeft een negatieve impact op de reeds precaire levenssituatie van de mensen in Darfoer, die verder onder druk staat door klimaatverandering, stijgende voedselprijzen, inflatie en devaluatie van de lokale munt, dalende koopkracht en infrastructurele beperkingen. Het geweld in Darfoer en allerlei administratieve belemmeringen zorgen ervoor dat bepaalde gebieden moeilijk bereikbaar zijn voor hulporganisaties. De voedselonzekerheid in Darfoer is kritiek, vooral onder ontheemden en burgers in Jebel Marra. Gezondheidszorg en onderwijs hebben er ernstig te lijden gehad onder het conflict en zijn voor velen ontoegankelijk.
Policy
La politique définie par le commissaire général se fonde sur une analyse approfondie d’informations récentes et détaillées sur la situation générale dans le pays. Ces informations ont été recueillies de manière professionnelle auprès de diverses sources objectives, dont le Bureau européen d’appui en matière d’asile, le Haut-Commissariat aux réfugiés des Nations unies, des organisations internationales de défense des droits de l’homme, des organisations non gouvernementales, ainsi que la littérature spécialisée et les médias. Pour définir sa politique, le commissaire général ne se fonde donc pas exclusivement sur les COI Focus publiés sur le site du CGRA, qui ne traitent que de certains aspects particuliers de la situation du pays. Le fait qu’un COI Focus date d’un certain temps déjà ne signifie donc pas que la politique menée par le commissaire général ne soit plus d’actualité.
Pour examiner une demande d’asile, le commissaire général tient non seulement compte de la situation objective dans le pays d’origine à la date de la décision mais également de la situation individuelle et des circonstances personnelles du demandeur. Chaque demande d’asile est examinée au cas par cas. Le demandeur d’asile doit montrer de manière suffisamment concrète qu’il éprouve une crainte fondée de persécution ou court un risque réel d’atteintes graves. Il ne peut donc se contenter de renvoyer à la situation générale dans son pays mais doit également présenter des faits concrets et crédibles le concernant personnellement.
Pour ce pays, il n’y a pas une note de politique de traitement disponible sur le site Internet du CGRA.