Corruptie en documentenfraude

In deze COI Focus bestudeert Cedoca de prevalentie van corruptie en documentenfraude in Afghanistan. Dit rapport is een update van de COI Focus Afghanistan. Corruptie en documentenfraude van 21 november 2017. Dit document beschrijft de nieuwe ontwikkelingen sinds januari 2018 en concentreert zich op de huidige situatie. Cedoca raadpleegde voornamelijk bronnen gedateerd van januari 2018 tot en met december 2020. Omwille van hun relevantie en voor een goed begrip van de context van corruptie en documentenfraude in Afghanistan, heeft Cedoca ook enkele oudere bronnen geconsulteerd en opgenomen.

Deze COI Focus geeft geen uitsluitsel over de authenticiteit van een specifiek document dat ter ondersteuning van een concreet verzoek om internationale bescherming is neergelegd.

Meer dan dertig jaar conflict in Afghanistan heeft ervoor gezorgd dat corruptie een diepgeworteld fenomeen is geworden in de Afghaanse samenleving. Corruptie wordt omschreven als één van de grootste frustraties in het dagelijkse leven van de Afghaanse bevolking. Het ondermijnt de politieke legitimiteit van de Afghaanse regering, vormt een hindernis voor het vertrouwen in de Afghaanse overheidsinstellingen en belemmert elke inspanning voor vrede, welvaart en de ontwikkeling van het land.

De gevolgen van corruptie reiken verder dan op het eerste gezicht waarneembaar. Het fenomeen neemt de financiële middelen weg daar waar ze juist het meeste nodig zijn, beïnvloedt de relatie tussen de overheid en de burger op een negatieve wijze en voedt zo indirect de insurgency en daarmee ook de onveiligheid. Corruptie zet ook aan tot ongelijkheid en mensenrechtenschendingen en ondermijnt de toepassing van de rule of law.

De werking van de Afghaanse overheidsinstellingen is aangetast door grootschalige corruptie op verschillende niveaus: in het parlement, in de openbare dienstverlening, in de economie en het onderwijssysteem en bij de werking van justitie en de Afghaanse veiligheidsdiensten. Door de specifieke Afghaanse context waarin corruptie een vaste plaats heeft verworven, zijn bovendien ook humanitaire hulporganisaties en reconstructieprojecten in het land kwetsbaar voor dit fenomeen.

De Afghaanse overheid nam de voorbije jaren tal van nieuwe anticorruptiemaatregelen, echter voornamelijk op papier. In de praktijk blijven er aanzienlijke uitdagingen in de strijd tegen corruptie in het land. Verschillende bronnen wijzen op tekortkomingen in de implementatie van Afghanistans anticorruptiebeleid, wat geleid heeft tot weinig tastbare resultaten. In 2019 en 2020 werden de anticorruptiemaatregelen van de Afghaanse overheid bovendien sterk vertraagd en gehinderd door de focus op de presidentsverkiezingen en de politieke impasse die daaruit voortkwam, door een verandering in politieke prioriteiten waarbij de aandacht van de overheid en internationale gemeenschap voornamelijk uitgaat naar de vredesonderhandelingen met de taliban, alsook door de gevolgen van de COVID-19 crisis.

De beschikbaarheid en betrouwbaarheid van Afghaanse documenten wordt door de geraadpleegde bronnen omschreven als onzeker door jaren van gewapend conflict, de onderbroken afwezigheid van een centraal gezag en onvolledige registratie -en archiveringsprocedures. Corruptie, fraude en vervalsing bij het verkrijgen van officiële Afghaanse overheidsdocumenten of documenten die uitgegeven door andere personen of instanties dan de overheid, zoals de shabnamah of nachtbrieven van de taliban, alsook de inmenging van smokkelnetwerken hebben ervoor gezorgd dat de authenticiteit van Afghaanse documenten over het algemeen laag is.