Dit bericht is ook beschikbaar in het Pashto en in het Dari.
Nieuw beleid voor de beoordeling van verzoeken om internationale bescherming uit Afghanistan
De opschorting van de beoordeling van de status van subsidiaire bescherming is niet langer van toepassing
In augustus 2021 was er beslist tot een tijdelijke, gedeeltelijke opschorting van de beslissingen voor verzoekers uit Afghanistan.
Voor sommige situaties blijft het door een tekort aan informatie of de houding van de taliban nog steeds moeilijker die te beoordelen. Maar wanneer er onduidelijkheid bestaat, zal het CGVS in het algemeen uit voorzichtigheid overgaan tot erkenning van de status van vluchteling. Voor de beoordeling van de status van subsidiaire bescherming is er nu voldoende informatie beschikbaar. Zo is er opnieuw voldoende informatie over de situatie in Afghanistan beschikbaar.
De tijdelijke, gedeeltelijke opschorting van de beoordeling van de status van subsidiaire bescherming wordt dan ook opgeheven. Het CGVS kan opnieuw voor alle verzoeken een beslissing nemen.
Voor de dossiers waarvoor er de voorbije maanden een persoonlijk onderhoud werd georganiseerd maar geen beslissing werd genomen, zal er de komende maanden een beslissing volgen. Zoals voor alle landen van herkomst zal elke situatie individueel beoordeeld worden.
De opdracht van het CGVS
Het CGVS heeft de opdracht na te gaan of er een nood aan bescherming bestaat voor alle verzoekers om internationale bescherming. Het CGVS heeft niet als opdracht om na te gaan of een land veilig of onveilig is en ook niet om een “politieke” beoordeling te maken van een regime en op basis daarvan een beschermingsstatus toe te kennen.
Het CGVS gaat voor elke verzoeker individueel na of er voor hem of haar een nood aan bescherming bestaat. Dit gebeurt op basis van de in de wet en internationale verdragen vastgelegde definities van vluchteling en subsidiaire bescherming.
Het CGVS houdt daarbij rekening met de situatie in Afghanistan. Het CGVS is zich ervan bewust dat de situatie in dit land uiterst problematisch is. Het is duidelijk dat er voor vele personen een nood aan bescherming bestaat. Dit is niet noodzakelijk voor iedereen zo. Een individuele beoordeling blijft nodig.
De erkenning van de vluchtelingenstatus
Met de machtsovername door de Taliban is de situatie voor vele Afghanen duidelijk verslechterd. Velen riskeren vervolging. Zij kunnen rekenen op de status van vluchteling.
Het gaat om veel verschillende profielen zoals journalisten, mensenrechtenactivisten, opposanten en critici van de taliban, personen met bepaalde functies onder de vorige regering, bepaalde medewerkers van de vroegere buitenlandse troepen en organisaties, bepaalde minderheden, LGBT-personen en andere personen die ingaan tegen conservatieve of religieuze normen en waarden, minderjarigen zonder netwerk, vrouwen, familieleden van bepaalde risicoprofielen, …
De toekenning van de status subsidiaire bescherming
Naast de erkenning van de status van vluchteling moet het CGVS nagaan of de status van subsidiaire bescherming moet worden toegekend.
Voor Afghanistan werd tot aan de machtsovername door de Taliban de status van subsidiaire bescherming toegekend omwille van de oorlogssituatie. Dit gebeurde rekening houdend met de regio van herkomst, omdat het risico slachtoffer te zijn van willekeurig geweld sterk verschilde van regio tot regio.
Met de machtsovername door de Taliban is de veiligheidssituatie zeer sterk gewijzigd. Er zijn nog steeds aanslagen en gewelddadige incidenten. Het gaat dan voornamelijk om doelgericht geweld. Personen die hierbij geviseerd zijn, behoren in het algemeen tot profielen die in aanmerking komen voor de erkenning van de status van vluchteling. Zij kunnen dus rekenen op bescherming door erkenning van de status van vluchteling. Er is in Afghanistan niet langer een reëel risico om slachtoffer te worden van willekeurig geweld is.
Om die reden zal niet langer de status van subsidiaire bescherming omwille van de veiligheidssituatie worden toegekend.
Bijzonder voor Afghanistan is de precaire humanitaire situatie. Het CGVS heeft die situatie grondig onderzocht en nagegaan of er om die reden de status van subsidiaire bescherming moet worden toegekend.
De humanitaire situatie komt voornamelijk voort uit de droogte het voorbije jaar en de drastische vermindering van de economische en humanitaire steun sinds de machtsovername door de Taliban.
Voor de beoordeling van art. 3 EVRM hanteert het Europees Hof van de Rechten van de Mens (EHRM) een zeer hoge drempel bij de beoordeling van socio-economische of humanitaire omstandigheden: slechts in zeer uitzonderlijke omstandigheden worden zij als strijdig met art. 3 EVRM beschouwd.
Het Hof van Justitie stelt bovendien dat art. 15, b van de Kwalificatierichtlijn niet volledig identiek is aan art. 3 EVRM. Het stelt dat de socio-economische en humanitaire omstandigheden slechts in aanmerking komen voor de toekenning van de status subsidiaire bescherming, indien personen hierdoor terecht komen in zeer extreme omstandigheden en die situatie het gevolg is van opzettelijk handelen of nalaten van een actor.
Die voorwaarden zijn niet vervuld in Afghanistan. In het algemeen zal de status van subsidiaire bescherming niet worden toegekend omwille van de socio-economische of humanitaire omstandigheden in Afghanistan.
Besluit
De situatie in Afghanistan is bijzonder problematisch.
Veel verzoekers afkomstig uit Afghanistan hebben nood aan bescherming. Die zal geboden worden door erkenning van de status van vluchteling. Het toepassingsgebied voor de erkenning van de status van vluchteling is ruimer dan die voor de machtsovername door de Taliban. Vele Afghanen zullen dus kunnen rekenen op een status van vluchteling.
Daartegenover is er vandaag minder reden tot toekenning van de status van subsidiaire bescherming. Dit heeft te maken met de sterk gewijzigde veiligheidssituatie.
Het beleid van het CGVS is te vergelijken met het beleid in enkele andere landen van de EU, waar er al eerder was beslist tot het hervatten van de betekening van beslissingen.